Moje dziecko ma problem. Jak z nim rozmawiać?

Moje dziecko ma problem. Jak z nim rozmawiać?

Umiejętność dobrego komunikowania się z dzieckiem to nie łatwe zadanie. Komunikacja to nie tylko słowa, to też mimika, gestykulacja, dotyk, a nawet milczenie. Nawiązanie bliskiej relacji z dzieckiem jest ściśle powiązane z dobrą komunikacją, która buduje poczucie własnej wartości dziecka, wzajemnego szacunku, bezpieczeństwa, zaufania.

Nie tylko my dorośli mamy jakieś zmartwienia, problemy czy kłopoty, również nasze dzieci wpadają w tarapaty, mają problemy, które trudno im przezwyciężyć. Czasem dla dorosłych problemy dzieci, czy nastolatków mogą być błache, banalne – ale nie dla nich samych. Właściwe reagowanie na potrzeby dziecka tworzy wzajemną pozytywną więź, natomiast ignorowanie ich wywołuje w dziecku żal, a nawet agresję.

Jak rozmawiać z dzieckiem i co może pomóc w dobrej komunikacji?                              

Rozmawiaj z dzieckiem na osobności. Rozmawianie o problemach, zawstydzanie czy wypominanie błędów przy innych prowadzi do wrogości i braku zaufania.

Gdy jesteś zdenerwowany nie rozpoczynaj rozmowy zanim się nie uspokoisz.

Komunikacja to również mowa ciała tzn. postawa rodzica nie może być zamykająca i oskarżająca. Brak kontaktu wzrokowego, ponaglanie wypowiedzi, skrzyżowane ręce i nogi itp. zachowania zniechęcają do rozmowy.

Ważne jest, aby dziecko czuło się najważniejsze. Podczas rozmowy najlepiej skupić się tylko na nim, więc odłóż telefon, wyłącz telewizor. Usiądź na równym poziomie, wtedy dziecko nie czuje się zdominowane. Nie pytaj: „Dlaczego coś się stało?” tylko zapytaj „Co się stało?” Należy okazywać zainteresowanie i zaangażowanie. Nie przerywaj, wysłuchaj do końca historii dziecka. Nie reaguj na wątki poboczne, np. „Nie obchodzi mnie, co oni robią – lepiej, żebyś ty się w coś takiego nie mieszała.”

Pomóż dziecku zaplanować konkretne kroki, które należy podjąć, żeby dojść do rozwiązania jakiegoś problemu. Unikaj postawy takiej jak:   „Teraz ja mówię”, „Wiem, co jest dla ciebie najlepsze”, „Po prostu zrób, co mówię – to rozwiąże problem”, nie wygłaszaj kazań, nie używaj stwierdzeń typu „To jest głupie – to nie ma żadnego sensu” lub „Co ty możesz wiedzieć – jesteś tylko dzieckiem.” Nie warto również obiecywać, i dawać nadziei na coś, co się nie spełni. Jeśli wiemy, że nie będziemy mogli dotrzymać danej obietnicy, uprzedźmy o tym lojalnie.

Mowa ciała. Jak rozpoznać kiedy dziecko mówi prawdę? 

• Dziecko, które mówi prawdę, łatwo nawiązuje kontakt wzrokowy. Jego postawa jest rozluźniona, nastrój wesoły. Jest rozmowne i samo podejmuje wątki. Odpowiada na pytania i potrafi zażartować.
• Dziecko, które nie mówi prawdy, lawiruje, najczęściej nie patrzy w oczy, spuszcza wzrok lub koncentruje spojrzenie na czymś w oddali. W mniejszym lub większym stopniu krzyżuje swoje ciało. Sprawia wrażenie obojętnego, nie wiedzącego, w czym problem, śpieszącego się, aroganckiego lub nawet agresywnego. Nie ufa dorosłemu na tyle, żeby z nim rozmawiać.
• Dziecko, które boi się ujawnić prawdę, jest ogólnie nerwowe w kontakcie. Przygryza wargi lub obgryza paznokcie, skubie skórki przy paznokciach, wyłamuje palce lub nerwowo się uśmiecha, tak by jak najszybciej zbagatelizować problem. Jeśli nawiązuje kontakt wzrokowy, jest szansa na rozmowę.
• Dziecko, które nic nie mówi. Niebezpieczeństwo jest zawsze w takiej postawie dziecka, które wcześniej miało z nami dobry kontakt, a teraz bez znanej nam przyczyny tego kontaktu nie podejmuje. Jeśli jednocześnie dziecko zachowuje się dziwnie, wyobcowuje się, przebywa samo, rozmawia tylko z sobą, jest nielogiczne i niespójne w wypowiedziach, nie kończy zdań itd. i trwa to od dłuższego czasu (bez poprawy), sprawa może być poważniejsza. Może być potrzebne specjalistyczne wsparcie – psychologa.

Drogi Rodzicu wykorzystuj każdą nadarzającą się sytuację, by być blisko i rozmawiać ze swoim dzieckiem. Gotowość do rozmowy muszą mieć obie strony, ale przede wszystkim dziecko. Ponaglanie czy naciskanie dziecka na rozmowę może przynieść odwrotny skutek. Pokaż, że akceptujesz dziecko niezależnie od tego, co zrobiło lub czego nie zrobiło. Doceń to, że dziecko rozmawia z tobą o problemach, że jest szczere i otwarte. Otworzyło się przed nami, bo nam zaufało. Każdy popełnia błędy, ważne jest, aby się na nich uczyć. W sytuacji porażki dziecko przede wszystkim potrzebuje wsparcia i ochrony.

 

 

 

http://eduseek.interklasa.pl/artykuly/artykul/ida/4352/idc/1/

https://niebolandia.pl/umiejetnosc-komunikacji/#

 

 

Pedagog szkolny

Emila Łukasik